Τι είναι το πτερύγιο
Το πτερύγιο είναι μια υπερυψωμένη, επιφανειακή μάζα στην εξωτερική επιφάνεια του οφθαλμού, η οποία συνήθως σχηματίζεται στο τμήμα του επιπεφυκότα δίπλα στον κερατοειδή, και επεκτείνεται επάνω στην επιφάνεια του κερατοειδή. Τα πτερύγια μπορεί να είναι μικρές ατροφικές αλλοιώσεις έως και επιθετικές γρήγορα αναπτυσσόμενες ινοαγγειώδεις βλάβες οι οποίες μπορεί να αλλάξουν την επιφάνεια του κερατοειδούς και να δημιουργήσουν μεγάλο αστιγματισμό, ενώ σε πολύ προχωρημένες καταστάσεις μπορεί να προχωρήσουν στο κέντρο του κερατοειδούς και να θολώσουν την όραση.
ΠΡΟΣΟΧΗ να μην γίνει σύγχυση με το στεάτιο, το οποίο είναι ανάπτυξη ινώδους (και όχι ινοαγγειώδους) ή λιπώδους ιστού αλλά αναπτύσσεται μόνο επάνω στον επιπεφυκότα και το οποίο ποτέ δεν προχωράει επάνω στον κερατοειδή.
Συμπτώματα
Οι ασθενείς με πτερύγια παραπονιούνται συνήθως για εύκολο κοκκίνισμα του ματιού, οίδημα, φαγούρα, ερεθισμό, και θόλωση της όρασης που σχετίζεται με υπερυψωμένες βλάβες του επιπεφυκότα και του γειτονικού κερατοειδούς στο ένα ή και στα 2 μάτια. Συνιστάται να φοράτε καπέλο ή σκουφί με ευρύ γείσο, σε συνδυασμό με τη χρήση ειδικών γυαλιών οράσεως ή και γυαλιών ηλίου, που να μπλοκάρουν την υπεριώδη ακτινοβολία, ειδικά σε περιοχές με μεγάλη ηλιοφάνεια.
Παράγοντες κινδύνου: Αυτές οι προφυλάξεις είναι περισσότερο σημαντικές σε περιοχές με τροπικά ή υποτροπικά κλίματα, ή και στα άτομα εκείνα που η απασχόληση ή η εργασία τους είναι σε εξωτερικούς χώρους με υψηλού κινδύνου έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία όπως για παράδειγμα: ψάρεμα, σκι στο χιόνι ή στο νερό, κηπουροί, κατασκευαστές εξωτερικών χώρων. Υπάρχει και η γενετική προδιάθεση σε μερικές οικογένειες.
Εκτεταμένο πτερύγιο που φτάνει μέχρι την κόρη του ματιού και επηρεάζει την όραση του ατόμουΘεωρητικά, περιορίζοντας την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, θα μειώσει τον κίνδυνο να αναπτυχθεί πτερύγιο στα επιρρεπή – προδιαθεσικά άτομα. Εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες παρά στις γυναίκες. Δυστυχώς δεν υπάρχει μη-χειρουργική αντιμετώπιση του πτερυγίου (δηλαδή με σταγόνες ή χάπια). Οι όποιες μη- χειρουργικές θεραπείες, χορηγούνται απλά για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Αντιμετώπιση Πτερυγίου
Η αντιμετώπιση του πτερυγίου γίνεται μόνο χειρουργικά.
ΠΡΟΣΟΧΗ: πουθενά στον κόσμο, η αφαίρεση – επέμβαση του πτερυγίου ΔΕΝ γίνεται με laser.
Η αφαίρεση του πτερυγίου γίνεται χειρουργικά, και νέες τεχνικές περιλαμβάνουν τη χρήση αμνιακής μεμβράνης, τη χρήση ειδικής κόλλας για να επικολληθεί το μόσχευμα (αν χρησιμοποιηθεί τέτοιο) οπότε δεν χρησιμοποιούνται ράμματα, και σε μερικές περιπτώσεις χρησιμοποιείται και μια ουσία – η μιτομυκίνη- που είναι καταστολέας της ίνωσης και η οποία μειώνει την πιθανότητα να επανεμφανιστεί το πτερύγιο.
Οι ασθενείς με πτερύγιο, στην αρχή απλά παρακολουθούνται, εκτός και αν το πτερύγιο αρχίζει να προχωράει προς το κέντρο του κερατοειδούς ή αν οι ασθενείς έχουν συμπτώματα έντονης ερυθρότητας, έντονης ενόχλησης ή μεταβολές στην όραση τους, οπότε και προγραμματίζεται η χειρουργική του αφαίρεση. Τα πτερύγια αφαιρούνται είτε για λόγους αισθητικούς είτε λόγω διαταραχών στην οπτική λειτουργία του ατόμου είτε λόγω των συμπτωμάτων που προκαλεί. Δυστυχώς, ειδικά σε νέα άτομα, το ποσοστό επανεμφάνισης- υποτροπής του πτερυγίου είναι μεγάλο.
Το αισθητικό αποτέλεσμα μετά από επέμβαση – αφαίρεση πτερυγίου, είναι πολύ καλό.
Οι επεμβάσεις είναι καλά ανεκτές από τους ασθενείς και παρά την όποια ενόχληση τις πρώτες μετεγχειρητικές ημέρες, οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στη δουλειά τους μετά τις πρώτες 48 ώρες από την επέμβαση. Οι ασθενείς που παθαίνουν υποτροπή του πτερυγίου, μπορούν να αντιμετωπιστούν με αφαίρεση ξανά του πτερυγίου και χρήση μικρού μοσχεύματος είτε από άλλο σημείο του ματιού τους, είτε από αμνιακή μεμβράνη.
Η εκπαίδευση του ασθενούς
Άτομα που έχουν μεγάλη πιθανότητα να αναπτύξουν πτερύγιο, είτε λόγω του οικογενειακού τους ιστορικού είτε λόγω της εκτεταμένης έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία, πρέπει να εκπαιδεύονται να χρησιμοποιούν γυαλιά που μπλοκάρουν την υπεριώδη ακτινοβολία – το κάνουν και τα γυαλιά ηλίου αλλά και τα γυαλιά οράσεως (μυωπίας – αστιγματισμού- υπερμετρωπίας) και με άλλα λόγια να μειώνουν την έκθεση των ματιών τους στην υπεριώδη ακτινοβολία.